NIEUWSBRIEF STEFAN ZWEIG GENOOTSCHAP NEDERLAND
20 april 2019
HET SCHIMMIG SPEL ROND DE BENAMING VAN EEN PLEK IN SALZBURG NAAR STEFAN ZWEIG
Met verwondering heb ik gekeken naar de, voor een buitenlander, moeizaam te begrijpen gebeurtenissen rond het benoemen van een straat of plein in Salzburg naar Stefan Zweig. Het werd in de huidige eeuw voor het stadsbestuur steeds moeilijker uit te leggen dat de naam van de wereldberoemde schrijver Stefan Zweig nergens in Salzburg terug te vinden was. Pas na een moeizame strijd kreeg de opgang naar het voormalige huis van Zweig aan de Kapuzinerberg een dubbele benaming waarin ook de naam van Zweig werd opgenomen. De naamsverandering werd niet in het postadressenbestand opgenomen. Dus het voormalige huis van Zweig ligt nog steeds aan de Kapuzinerberg 5 en niet aan de Stefan Zweig Weg 5.
In Salzburg vestigden zich, met een zekere ondersteuning van de universiteiten in Salzburg, twee Stefan Zweig organisaties. Maar een volwaardige naamgeving bleef ontbreken. In de schermutselingen om dit thema op de agenda van de gemeenteraad te krijgen verschenen (half-serieus bedoelde) suggesties voor naamgeving.
Maar, zoals wij u eerder berichtten, is kortgeleden het plein voor de ingang naar de Kapuzinerberg omgedoopt tot STEFAN ZWEIG PLATZ .
Bij mij blijft de vraag hangen naar het “waarom” van al deze besmuikte weerstand. Aan het ontbreken van bekendheid van Stefan Zweig in Europa en daarbuiten kan het niet gelegen hebben.
Ik vond in een artikel, vorig jaar geschreven door de afscheidnemende directeur van het Stefan Zweig Centre Salzburg Klemens Renolder, een paar antwoorden en suggesties voor mogelijke antwoorden.
Het relevante deel van dit artikel vertaalden wij en geven het graag hieronder weer.
Dirk Jansen
Zeer geachte dames en heren, beste vrienden van het Stefan Zweig Centre Salzburg,
Ja, het is juist dat Marko Feinhold, de President van de Israelitischen Kultusgemeinde von Salzburg en wij van het Stefan Zweig Centre meerdere malen hebben gewezen op de misstand dat er in onze stad iets belangrijks mist: in het centrum van Salzburg is er geen straat, plein of brug die naar Stefan Zweig genoemd is.
Vele derde en vierde rangs kunstenaars uit de muziek, literatuur en beeldende kunst, ook diegenen die met het Nationaal-Socialisme verbonden raakten, viel de eer te beurt om op een straatnaambordje vernoemd te worden. Dit alles zou hier onvermeld kunnen blijven, als Stefan Zweig, wiens persoon in de hele wereld met Salzburg wordt geassocieerd, deze eer zou krijgen.
De zg Stefan Zweig weg, die de Kapuzinerberg opvoert, is (nog afgezien van zijn onsmakelijke ontstaansgeschiedenis) niets dan een leeg gebaar, want er bestaan geen postadressen aan deze weg en als men iemand wil schrijven die hier woont, moet men het adres Kapuzinerberg 9 oder Kapuzinerberg 12 op de enveloppe schrijven. De Stefan-Zweig-Weg, die natuurlijk altijd zo moet blijven heten, bestaat echter in werkelijkheid alleen op de bordjes.
Sinds men Marko Feingold bij zijn 100ste verjaardag op een openbare feestelijke bijeenkomst in de Salzburgse Residenz heeft beloofd om zijn herhaaldelijk uitgesproken wens te vervullen, is er helaas niet veel gebeurd. Zo lagen de zaken bij na vier jaar geleden. Groene gemeenteraadsleden probeerden steeds weer de Stefan-Zweig-Weg serieus te laten nemen en de aanliggende panden van dit adres te voorzien. Maar zelfs dit voorstel werd afgewezen. Daarbij werd ons voorgeworpen dat er geen dubbele postadressen mochten ontstaan, daarbij vergetend dat er voor bv. Hans Makart, Georg Trakl, Wolgang Amadeus Mozart of Herbert von Karajan allang zulke dubbelaanduidingen bestaan.
Het was ons toen al duidelijk dat onze door zoveel mensen gesteunde wens op een dag ingewilligd zou worden. Nu, op de 75ste sterfdag van de schrijver is het zover. Ik geef toe dat ons een lange moeizame weg was bereid. Maar alle ergernissen en bizarre samenzweringstheorieën over antisemitische krachten die aan het werk zouden kunnen zijn, zijn nu vergeten. Alle verantwoordelijke ambtenaren en gezagsdragers en alle betrokken personen roepen wij een welgemeend dank u wel toe voor het vervullen van onze wens.
…………
Klemens Renolder
