Stefan Zweig en humanisme
Het hem omringende fanatisme heeft Zweig geïnspireerd tot een humanistische levensopvatting en een uitgesproken voorkeur voor een onverdeeld Europa. Het is waarschijnlijk dat hij in zijn biografie over Erasmus eigenlijk zijn persoonlijke “held” beschrijft: een humanist die consequent het extreme afwijst en het midden (de matiging) kiest. Zijn ideaal is een verenigd, humanistisch europa.
Onze tijd en humanisme
In de intellectuele bovenlaag van ons land zijn sporen van humanistisch leven te ontdekken (bv. Nexus, Universiteit van Humanistiek). Maar in de brede burgerij leeft het ideaal van een humanistisch Europa nauwelijks.
Het intrigeert ons dat te onderscheiden thema’s die tot het humanistisch denken horen springlevend zijn. Maar dan als op zich staande thema’s en niet in samenhang met een humanistisch ideaal. Naar onze mening zou een minder elitaire en minder intellectuele benadering tot een toegankelijker en breder gedragen humanisme kunnen leiden.
Humanistische uitgangspunten
- De rede is een onmisbaar gereedschap op alle levensgebieden
- Een humanist is atheïst of ten minste agnosticus
- Er is geen leven na de dood
- Morele waarden zijn belangrijk en ze zijn het waard nagestreefd te worden
- Een humanist is moreel autonoom. Hij maakt zelf zijn morele keuzes
- Ons leven kan zinvol zijn zonder noodzaak van goddelijk ingrijpen
- Een humanist bevordert een open, democratische samenleving, waarin de staat zich neutraal opstelt ten opzichte van religies. De staat verdedigt vrijheid van atheïstische of geloofsovertuiging.
